Vậy là một năm học mới lại đến rồi các em học sinh thân yêu ơi! Năm nay, các em đã sẵn sàng để chinh phục những đỉnh cao mới trong môn Ngữ văn chưa nào? Cô biết rằng trong các kỳ thi học kỳ hay các kỳ thi quan trọng, nhiều em thường “e ngại” phần lý luận văn học. Các em lo rằng phần kiến thức này khô khan, khó nhớ và khó vận dụng vào bài làm.
Đừng lo lắng nhé, bởi vì hôm nay, cô sẽ bật mí cho các em bí quyết ôn tập phần lý luận văn học thật hiệu quả, biến những kiến thức tưởng chừng như “khó nhằn” trở nên dễ dàng tiếp thu và ghi nhớ hơn. Cùng khám phá nhé!
Nắm vững khái niệm – Nền Tảng Vứng Chắc
Giống như việc xây nhà, muốn vững chắc thì phải có nền móng kiên cố, việc nắm vững khái niệm chính là bước đầu tiên và cũng là bước quan trọng nhất để các em có thể tự tin bước vào thế giới lý luận văn học.
Các em hãy tưởng tượng xem, nếu như chúng ta không thể phân biệt được đâu là tiểu thuyết, đâu là truyện ngắn, làm sao có thể đi sâu vào phân tích, đánh giá những đặc trưng nghệ thuật độc đáo của từng thể loại?
Chính vì vậy, hãy dành thời gian để học kỹ các định nghĩa về các thể loại văn học (truyện, thơ, kịch…), các thuật ngữ thường gặp (như kết cấu, ngôn ngữ, hình tượng…), các trường phái văn học (hiện thực, lãng mạn…). Các em có thể ghi chép lại những khái niệm quan trọng vào một cuốn sổ tay để tiện tra cứu và ôn tập.
Học đi đôi với hành – Luyện tập thường xuyên
“Lý luận mà không đi đôi với thực tiễn chẳng khác nào người nông dân chỉ biết cuốc đất mà không gieo hạt, chẳng bao giờ thu được thành quả.”
Trong lý luận văn học cũng vậy, việc học lý thuyết là vô cùng cần thiết, nhưng nếu các em chỉ dừng lại ở việc đọc và ghi nhớ một cách máy móc thì sẽ rất khó để vận dụng vào bài tập. Chính vì thế, luyện tập thường xuyên là chìa khóa để các em nắm chắc kiến thức và rèn luyện kỹ năng.
Vậy luyện tập như thế nào cho hiệu quả?
Thứ nhất, các em có thể bắt đầu bằng việc xác định thể loại của các tác phẩm văn học mà mình đã được học. Ví dụ, khi đọc bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải, các em hãy thử tự mình xác định xem đây là thể thơ gì? Bài thơ được viết theo dạng thức nào?
Thứ hai, hãy tập nhận diện và phân tích các biện pháp tu từ được sử dụng trong tác phẩm. Chẳng hạn, hình ảnh “con chim hót, con cá nhảy” trong truyện cổ tích Tấm Cám là biện pháp tu từ gì? Tác dụng của việc sử dụng biện pháp tu từ đó?
Cuối cùng, đừng quên luyện tập viết các đoạn văn phân tích, chứng minh, bình luận về các vấn đề lý luận văn học. Các em có thể tự đặt ra những câu hỏi, những đề bài đơn giản rồi tự mình trả lời.
Đừng ngại mắc lỗi, bởi vì chính từ những sai lầm đó, các em sẽ rút ra được những bài học kinh nghiệm quý báu cho bản thân.
Kết nối kiến thức – Mở rộng hiểu biết
Lý luận văn học không phải là một lĩnh vực khô khan, tách biệt mà nó có mối liên hệ mật thiết với đời sống và các môn học khác.
Ví dụ, khi tìm hiểu về trào lưu lãng mạn trong văn học, các em có thể liên hệ với những biến động của xã hội Việt Nam đầu thế kỷ XX để hiểu rõ hơn về bối cảnh lịch sử, văn hóa đã góp phần hình thành nên trào lưu này.
Hoặc khi phân tích hình tượng người phụ nữ trong văn học, các em có thể lồng ghép những kiến thức về bình đẳng giới để bài viết thêm phần sâu sắc và ý nghĩa.
Bên cạnh đó, việc đọc thêm các tác phẩm phê bình văn học cũng là một cách hữu ích để mở rộng kiến thức và nâng cao kỹ năng cảm thụ văn học. Các em có thể tham khảo các cuốn sách như “Lời ăn tiếng nói”, “Tìm hiểu phong cách Nguyễn Đình Thi”, “150 thuật ngữ văn học” …
Hãy biến việc học thành niềm vui
Học tập, đặc biệt là học lý luận văn học, đôi khi có thể khiến các em cảm thấy áp lực và căng thẳng. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng “Học phải đi đôi với hành, nhưng học mà không có niềm vui thì chẳng khác nào tra tấn chính bản thân mình.”
Vì vậy, hãy biến việc học tập trở thành một niềm vui, một sở thích bằng cách:
- Tạo không gian học tập thoải mái: Góc học tập gọn gàng, thoáng mát sẽ giúp các em tập trung hơn.
- Sử dụng sơ đồ tư duy: Biến những kiến thức khô khan thành những hình ảnh sinh động, dễ nhớ.
- Thảo luận nhóm: Trao đổi, chia sẻ kiến thức với bạn bè.
- Ứng dụng công nghệ: Tìm kiếm thông tin, xem các video bài giảng trực tuyến…
Cô tin rằng, với những chia sẻ trên đây, việc ôn tập lý luận văn học sẽ không còn là nỗi lo lắng của các em nữa. Hãy tự tin bước vào kỳ thi với một tâm thế thoải mái và sẵn sàng chinh phục những thử thách mới nhé!
Các em còn câu hỏi hay thắc mắc gì về cách ôn tập phần lý luận văn học thì đừng ngại ngần để lại bình luận bên dưới, cô sẽ giải đáp giúp em. Chúc các em học tập tốt!