Các em học sinh thân mến! Khi đọc một tác phẩm văn học, hẳn là nhiều em từng thắc mắc: “Làm thế nào để nhận biết phong cách của một tác giả?”. Giống như mỗi người chúng ta đều có ngoại hình, tính cách riêng, các nhà văn, nhà thơ cũng vậy, mỗi người đều có một phong cách nghệ thuật độc đáo. Vậy làm sao để nhận diện được điều đó? Hôm nay, cô trò mình cùng nhau tìm hiểu nhé!
Phong cách của một tác giả là gì?
Trước hết, phong cách của một tác giả là gì? Nói một cách dễ hiểu, đó chính là “nét riêng”, là “chất” rất đặc trưng của một nhà văn, nhà thơ được thể hiện qua chính các sáng tác của họ. Nó giống như một dấu ấn không thể nhầm lẫn, giúp ta nhận ra tác giả ấy giữa muôn vàn cây bút khác.
Ví dụ, khi nhắc đến Nguyễn Du, người ta nghĩ ngay đến một ngòi bút thiên tài về văn chương trữ tình, một tâm hồn nhân đạo bao la và những vần thơ lãng mạn đầy xúc động. Hay khi nhắc đến Nam Cao, ta nhớ ngay đến cây bút hiện thực phê phán với những tác phẩm thấm đẫm nỗi buồn nhân sinh và lòng trắc ẩn đối với người nông dân nghèo khổ.
Những yếu tố cấu thành phong cách tác giả
Vậy, đâu là những yếu tố tạo nên phong cách riêng của một tác giả? Các em cần nhớ đến những yếu tố sau đây:
1. Thế giới quan và phong cách tư tưởng
Mỗi tác giả đều mang trong mình một thế giới quan, quan điểm sống và cách nhìn nhận về con người, cuộc sống khác nhau. Chính điều này chi phối cách họ lựa chọn đề tài, chủ đề, xây dựng hình tượng nhân vật, tổ chức kết cấu tác phẩm…
Ví dụ:
- Xuân Diệu, một nhà thơ lãng mạn, luôn khát khao sống mãnh liệt, yêu say đắm nên thơ ông cũng tràn đầy lạc quan và yêu đời.
- Ngược lại, Hàn Mặc Tử, một hồn thơ lãng mạn nhưng lại mang trong mình nỗi đau bệnh tật, nên thơ ông mang màu sắc thâm u, tuyệt vọng.
2. Ngôn ngữ và bút pháp nghệ thuật
Mỗi tác giả đều có một phong cách ngôn ngữ và bút pháp nghệ thuật riêng, được thể hiện qua cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ, giọng điệu…
Ví dụ:
- Ngô Tất Tố với Tắt đèn sử dụng ngôn ngữ mộc mạc, giản dị nhưng vô cùng chính xác, sắc bén, đặc trưng của người dân lao động.
- Trong khi đó, Hồ Chí Minh trong Nhật ký trong tù, lại sử dụng ngôn ngữ giản dị mà hàm súc, giàu hình ảnh, bút pháp cổ điển kết hợp hiện đại tài tình.
3. Thể loại sáng tác
Có những tác giả nổi bật ở một số thể loại nhất định. Ví dụ, Nguyễn Công Hoan được mệnh danh là “vua truyện ngắn”, Xuân Quỳnh được biết đến là “nữ hoàng thơ tình”,…
Tuy nhiên, các em cần lưu ý rằng việc một tác giả thường xuyên sáng tác ở một thể loại nào đó không có nghĩa là phong cách của họ bị đóng khung trong thể loại đó. Họ vẫn có thể sáng tác ở nhiều thể loại khác và thể hiện phong cách độc đáo của mình.
Làm thế nào để nhận biết phong cách của một tác giả?
Vậy, làm thế nào để nhận biết phong cách của một tác giả? Cô gợi ý cho các em một số cách sau:
- Đọc kỹ tác phẩm: Hãy đọc thật kỹ tác phẩm, chú ý đến cách tác giả sử dụng ngôn ngữ, xây dựng hình tượng nhân vật, miêu tả tâm lý, xây dựng bố cục…
- Tìm hiểu về tác giả: Hãy tìm hiểu về tiểu sử, hoàn cảnh sống, quan điểm tư tưởng… của tác giả. Điều này sẽ giúp em hiểu hơn về nguồn gốc hình thành phong cách của họ.
- So sánh với các tác giả khác: Hãy so sánh tác phẩm của tác giả với các tác giả khác cùng thời kỳ hoặc khác thời kỳ để thấy được nét độc đáo trong phong cách của họ.
Ví dụ:
Khi đọc Truyện Kiều của Nguyễn Du, các em sẽ nhận thấy phong cách của ông là sự kết hợp hài hòa giữa chất cổ điển và hiện đại, giữa yếu tố dân tộc và hiện đại, giữa cảm hứng lãng mạn và hiện thực. Ngôn ngữ trong thơ ông trau chuốt, tinh tế, giàu hình ảnh và biện pháp tu từ, thể hiện tài năng xuất chúng của một đại thi hào dân tộc.
Kết luận
Nhận biết phong cách của một tác giả là một quá trình đòi hỏi sự tìm tòi, phân tích và so sánh. Tuy nhiên, đây cũng là một quá trình vô cùng thú vị, giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm và tâm hồn của người nghệ sĩ.
Các em còn thắc mắc gì về phong cách của một tác giả? Hãy để lại bình luận bên dưới để chúng ta cùng thảo luận nhé! Đừng quên chia sẻ bài viết này nếu em thấy hữu ích và theo dõi website để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích về văn học!