Chắc hẳn trong quá trình học tập môn Ngữ văn, các em học sinh đều đã ít nhất một lần “đau đầu” khi bắt gặp một đề bài văn nghị luận đúng không nào? Làm thế nào để có thể diễn đạt mạch lạc, trành bị “lạc đề”? Làm sao để bài viết đủ ý, đủ dẫn chứng mà vẫn đảm bảo độ dài phù hợp? Tất cả sẽ được thầy cô “bật mí” ngay trong bài viết dưới đây. Các em hãy cùng theo dõi nhé!
I. Bài Văn Nghị Luận Là Gì? Vai Trò Của Dạng Bài Nghị Luận Trong Nhà Trường?
Bài văn nghị luận là thể loại văn bản được viết ra nhằm thuyết phục người đọc, người nghe về một vấn đề nào đó bằng các luận điểm, luận cứ và các lập luận rõ ràng, logic.
Trong nhà trường, dạng bài nghị luận đóng vai trò vô cùng quan trọng. Bởi lẽ, thông qua các bài viết này, các em học sinh có thể:
- Rèn luyện tư duy logic: Nghị luận yêu cầu người viết phải biết cách sắp xếp, liên kết các ý tưởng một cách mạch lạc, rõ ràng.
- Nâng cao khả năng diễn đạt: Việc trình bày suy nghĩ, quan điểm cá nhân một cách thuyết phục giúp các em cải thiện đáng kể kỹ năng viết cũng như kỹ năng nói.
- Hình thành nhân cách: Các vấn đề được đặt ra trong bài văn nghị luận thường là những vấn đề có ý nghĩa xã hội, liên quan đến đạo đức, lối sống. Chính vì vậy, quá trình làm bài cũng là lúc các em được tiếp cận, suy ngẫm và rút ra bài học cho bản thân.
II. Các Bước Viết Bài Văn Nghị Luận “Chuẩn Không Cần Chỉnh”
Để có thể chinh phục dạng bài nghị luận một cách dễ dàng, các em có thể tham khảo phương pháp được thầy cô chia sẻ ngay sau đây.
1. Tìm Hiểu Kĩ Đề Yêu Cầu Gì?
Đây là bước đầu tiên và cũng là bước vô cùng quan trọng. Bởi nếu không nắm chắc yêu cầu của đề, các em rất dễ bị “lạc đề”.
Cụ thể, khi phân tích đề, các em cần chú ý đến những vấn đề sau:
- Xác định dạng bài: Là dạng bài nghị luận xã hội hay nghị luận văn học?
- Nắm rõ yêu cầu: Đề bài yêu cầu nghị luận về vấn đề gì? Phạm vi nào?
- Tìm từ khóa: Từ khóa ở đây có thể là chủ đề của bài, vấn đề cần nghị luận,…
2. Xây Dựng Dàn Ý Chi Tiết Cho Bài Viết
Dàn ý chi tiết giống như một “bản đồ tư duy” giúp các em định hình được nội dung sẽ viết. Nhờ đó, bài văn sẽ được đảm bảo về bố cục, logic, tránh được tình trạng viết lan man, “loãng” ý.
Dàn ý bài văn nghị luận thường bao gồm 3 phần:
a. Mở bài:
- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận.
- Nêu tầm quan trọng, ý nghĩa của vấn đề.
b. Thân bài:
- Giải thích: Nêu khái niệm, thực trạng, biểu hiện,… của vấn đề.
- Phân tích, chứng minh: Đưa ra các biểu hiện, dẫn chứng cụ thể để làm rõ vấn đề.
- Bàn luận: Phê phán những biểu hiện tiêu cực (nếu có), đồng thời, khẳng định ý nghĩa, vai trò của vấn đề.
c. Kết bài:
- Khẳng định lại vấn đề.
- Rút ra bài học cho bản thân.
3. Viết Bài Văn Nghị Luận Hoàn Chỉnh
Sau khi đã có dàn ý chi tiết, các em tiến hành triển khai thành bài văn hoàn chỉnh. Lúc này, các em cần lưu ý:
- Diễn đạt: Ngôn ngữ trong sáng, dễ hiểu, sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ để bài viết thêm sinh động, hấp dẫn.
- Nội dung: Đảm bảo chính xác, bám sát dàn ý, tránh lan man, “lạc đề”.
- Hình thức: Trình bày rõ ràng, sạch sẽ, đúng chính tả, ngữ pháp.
4. Đọc Lại Và Sửa Lỗi
Sau khi hoàn thành bài viết, các em nên dành thời gian đọc lại để kiểm tra và sửa lỗi (nếu có).
III. Một Số “Mẹo” Nhỏ Giúp Bài Văn Nghị Luận “Ghi Điểm”
- Sử dụng từ ngữ chính xác: Nên lựa chọn các từ ngữ phù hợp với văn phong nghị luận, đồng thời, giải thích rõ nghĩa nếu gặp các khái niệm trừu tượng.
- Dẫn chứng thuyết phục: Nên ưu tiên sử dụng các dẫn chứng thực tế, gần gũi với đời sống.
- Thể hiện quan điểm cá nhân: Hãy mạnh dạn nêu suy nghĩ, quan điểm của bản thân về vấn đề được đặt ra trong bài.
IV. Kết Luận
Trên đây là một số chia sẻ về phương pháp viết bài văn nghị luận mà thầy cô muốn gửi đến các em. Hy vọng rằng, những kiến thức này sẽ giúp các em tự tin hơn khi làm bài và “rinh” về những điểm số thật cao!