Chắc hẳn các em học sinh đều đã quá quen thuộc với bài văn bình luận trong chương trình Ngữ văn rồi phải không nào? Tuy nhiên, để viết được một bài văn bình luận hay, ấn tượng và đạt điểm cao thì không phải bạn nào cũng nắm rõ. Vậy viết bài văn bình luận như thế nào cho đúng? Hãy cùng thầy cô tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!
Bình Luận là gì? Mục đích của việc viết bài văn bình luận?
Trước khi đi vào tìm hiểu cách viết bài văn bình luận, chúng ta cần hiểu rõ thể loại văn bình luận là gì?
Bài văn bình luận là thể loại văn nghị luận thường gặp trong chương trình học của các em học sinh. Trong bài văn bình luận, người viết sẽ trình bày ý kiến, quan điểm, nhận xét, đánh giá của bản thân về một vấn đề, một hiện tượng nào đó trong đời sống xã hội hoặc trong văn học.
Mục đích của bài văn bình luận là nhằm khẳng định một cách rõ ràng, thuyết phục người đọc về một quan điểm, tư tưởng, cách đánh giá nào đó của người viết.
Các dạng bài văn bình luận thường gặp
Tùy theo yêu cầu của đề bài, bài văn bình luận sẽ được chia thành nhiều dạng khác nhau. Dưới đây là 2 dạng bài văn bình luận thường gặp nhất:
- Bình luận về một vấn đề xã hội: Đây là dạng bài yêu cầu người viết thể hiện quan điểm, suy nghĩ, nhận xét, đánh giá về một hiện tượng, sự kiện, vấn đề nào đó trong đời sống xã hội. Ví dụ như: “Hãy viết bài văn bình luận về vấn nạn bạo lực học đường hiện nay”, “Em hãy nêu suy nghĩ của mình về việc bảo vệ môi trường sống”, …
- Bình luận về một tác phẩm/đoạn trích văn học: Dạng bài này yêu cầu người viết phân tích, đánh giá về nội dung, nghệ thuật của một tác phẩm/đoạn trích văn học cụ thể. Ví dụ: “Bình luận về bài thơ “Tự Tình” của Hồ Xuân Hương”, “Phân tích, đánh giá về đoạn trích “Chí khí anh hùng” trích trong tác phẩm “Trưng Trắc, Trưng Nhị” của nhà văn Phan Bội Châu”.
Cách viết bài văn bình luận chi tiết nhất
Dù là dạng bài bình luận nào, để viết được một bài văn hay, logic, mạch lạc và đạt điểm cao, các em cần nắm vững cách làm bài văn bình luận với bố cục 3 phần cơ bản sau:
Mở bài
Phần mở bài có nhiệm vụ giới thiệu, dẫn dắt người đọc đi vào vấn đề cần nghị luận một cách tự nhiên, hấp dẫn nhất.
Phần mở bài cần đảm bảo các ý sau:
- Giới thiệu vấn đề cần bình luận: Nêu khái quát vấn đề, hiện tượng, tác giả, tác phẩm,… mà em lựa chọn để bình luận.
- Nêu vấn đề trọng tâm mà bài viết muốn hướng tới.
Ví dụ:
- Vấn đề cần bình luận: Tình cảm gia đình
- Mở bài: “Con người có vô số mối quan hệ trong đời, nhưng có lẽ thiêng liêng, cao quý và đáng trân trọng nhất là tình cảm gia đình”. Quả thật như vậy, gia đình là tế bào của xã hội, là nơi mỗi chúng ta sinh ra và lớn lên. Tình cảm gia đình có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển về cả thể chất lẫn tâm hồn của mỗi người.
Thân bài
Thân bài là phần quan trọng nhất của bài văn. Ở phần này, người viết cần triển khai, phân tích vấn đề một cách rõ ràng, chi tiết, có sự logic, dẫn chứng cụ thể, thuyết phục.
Phần thân bài cần đảm bảo các ý sau:
- Giải thích, phân tích các khía cạnh của vấn đề: Phân tích rõ các khía cạnh của vấn đề, hiện tượng, tác phẩm,… cần bình luận. Cần có sự logic, dẫn chứng cụ thể, rõ ràng, tránh lan man, dài dòng.
- Bình luận, đưa ra quan điểm, đánh giá: Đưa ra quan điểm cá nhân về vấn đề. Quan điểm cần rõ ràng, có tính thuyết phục, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và thuần phong mỹ tục.
- Kết hợp các thao tác lập luận: So sánh, đối chiếu, phân tích, giải thích, chứng minh,… để làm rõ vấn đề, tạo sự logic, chặt chẽ cho bài viết.
- Lựa chọn các dẫn chứng tiêu biểu, phù hợp: Dẫn chứng cần xác thực, được lấy từ các nguồn tin cậy, các tác phẩm, câu nói nổi tiếng,… để tăng tính thuyết phục cho bài viết.
Ví dụ:
Vấn đề: Vai trò của tình cảm gia đình
- Phân tích các khía cạnh:
- Gia đình là nơi chúng ta sinh ra, lớn lên, được yêu thương và chở che.
- Tình cảm gia đình là nguồn động lực to lớn giúp ta vượt qua khó khăn, thử thách.
- Những người thân trong gia đình luôn là chỗ dựa tinh thần vững chắc nhất cho mỗi người,…
- Bình luận, đánh giá:
- Tình cảm gia đình là vô cùng thiêng liêng, cao quý.
- Mỗi người cần biết yêu thương, trân trọng tình cảm gia đình.
- Dẫn chứng:
- Hình ảnh những đứa trẻ mồ côi thiếu thốn tình cảm gia đình.
- Câu ca dao/tục ngữ về tình cảm gia đình: “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”,…
Kết bài
Phần kết bài có nhiệm vụ khẳng định lại vấn đề, tóm tắt lại những ý chính đã trình bày trong phần thân bài.
Kết bài cần đảm bảo các ý sau:
- Khái quát lại vấn đề/hiện tượng: Khẳng định lại một lần nữa về vấn đề, hiện tượng, tác phẩm… mà em đã bình luận.
- Rút ra bài học, thông điệp ý nghĩa: Bài học, thông điệp cần ý nghĩa, có tính giáo dục, định hướng cho người đọc.
- Mở rộng vấn đề: Nêu lên những suy ngẫm, liên tưởng sâu sắc hơn về vấn đề.
Ví dụ:
- Khẳng định lại vấn đề: Tình cảm gia đình là vô cùng quý giá, nó có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với cuộc sống của mỗi người.
- Rút ra bài học: Mỗi người cần biết yêu thương, trân trọng gia đình, bố mẹ, anh chị em của mình.
- Mở rộng vấn đề: Tình cảm là thứ tình cảm thiêng liêng nhất, nó không chỉ tồn tại trong gia đình mà còn hiện hữu xung quanh chúng ta, …
Một số lưu ý khi viết bài văn bình luận
Để viết được một bài văn bình luận hay, đạt hiệu quả cao, các em cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Nắm vững kiến thức: Trước khi viết, các em cần nắm vững kiến thức về vấn đề, hiện tượng cần bình luận.
- Xây dựng dàn ý: Dàn ý chi tiết sẽ giúp bài viết mạch lạc, logic, không bị lan man, thiếu ý.
- Sử dụng từ ngữ phù hợp: Ngôn ngữ trong bài văn bình luận cần rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu, sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ để tạo sức hấp dẫn cho bài viết.
- Tránh lặp từ: Các em nên sử dụng các từ đồng nghĩa, trái nghĩa linh hoạt để tránh lặp từ, nhàm chán.
- Kiểm tra lại bài: Sau khi viết xong, các em cần đọc lại bài để kiểm tra lại lỗi chính tả, ngữ pháp, cách hành văn,…
Bài tập vận dụng
Để giúp các em học sinh nắm vững cách viết bài văn bình luận, thầy cô có một số bài tập nhỏ sau đây:
- Em hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 7 – 10 câu) bày tỏ suy nghĩ của mình về vấn đề ô nhiễm môi trường hiện nay?
- Hãy viết một đoạn văn (khoảng 10 câu) để bình luận về câu ca dao:
“Anh em na ná giống nhau
Người ngoài, bát nước, họ thâu chẳng bằng”
Trên đây là những chia sẻ chi tiết nhất về cách viết bài văn bình luận hay và đạt điểm cao. Hy vọng bài viết đã mang đến cho các em những kiến thức bổ ích. Chúc các em luôn học tốt!