“Văn học là nhân học”, câu nói của M.Gorki đã khẳng định vai trò to lớn của môn Văn đối với mỗi chúng ta. Học tốt môn Văn không chỉ giúp các em học sinh nắm vững kiến thức, mà còn rèn luyện tư duy, trau dồi tâm hồn và hoàn thiện nhân cách. Đặc biệt, đối với các kỳ thi chuyển cấp, tốt nghiệp, kỹ năng làm bài thi Văn lại càng quan trọng. Vậy những kỹ năng cần có để làm tốt bài thi Văn là gì? Hãy cùng thầy cô tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Hiểu Rõ Cấu Trúc Đề Thi Và Yêu Cầu Của Đề Bài
Nắm chắc cấu trúc đề thi như một “bản đồ” giúp các em định hướng cách ôn tập cũng như trình bày bài làm một cách khoa học và hiệu quả.
Ví dụ: Đề thi môn Ngữ Văn THPT Quốc gia thường gồm hai phần:
- Phần Đọc hiểu: Đánh giá khả năng cảm nhận, phân tích văn bản.
- Phần Làm văn: Đánh giá khả năng sáng tạo, lập luận và sử dụng ngôn ngữ.
Bên cạnh đó, phân tích yêu cầu đề bài là điều vô cùng quan trọng. Các em cần xác định rõ đề bài yêu cầu dạng bài nghị luận nào, nội dung trọng tâm cần phân tích là gì? Từ đó mới có thể xác định được hướng triển khai ý phù hợp, tránh lạc đề.
Nắm Chắc Kiến Thức Văn Học Cơ Bản
Kiến thức như “nguyên liệu” không thể thiếu để kiến tạo nên một bài văn hoàn chỉnh. Các em cần nắm vững các kiến thức cơ bản như:
- Tác giả – Tác phẩm: Nắm rõ tiểu sử, phong cách sáng tác của tác giả, hoàn cảnh sáng tác, bố cục, nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.
- Lý luận văn học: Nắm vững các khái niệm, phương thức biểu đạt, thao tác lập luận,… để vận dụng vào bài làm.
Ví dụ: Khi phân tích bài thơ “Việt Bắc” của Tố Hữu, các em cần nắm được:
- Tác giả: Tố Hữu – Nhà thơ lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại, thơ ông mang đậm tính sử thi và trữ tình chính trị.
- Tác phẩm: Hoàn cảnh sáng tác, bố cục, thể thơ, ngôn ngữ, hình ảnh,…
Rèn Luyện Kỹ Năng Đọc Hiểu Văn Bản
Kỹ năng đọc hiểu là nền tảng để các em cảm nhận và phân tích tác phẩm văn học. Các em cần rèn luyện:
- Kỹ năng đọc – hiểu từ ngữ: Nắm được nghĩa đen, nghĩa bóng, ý nghĩa biểu đạt của từ ngữ trong văn cảnh cụ thể.
- Kỹ năng đọc – hiểu câu: Phân tích cấu trúc ngữ pháp, xác định chủ ngữ, vị ngữ, từ loại,… để hiểu rõ ý nghĩa của câu.
- Kỹ năng đọc – hiểu đoạn văn: Xác định nội dung chính, ý nghĩa của đoạn văn, mối liên hệ giữa các đoạn văn trong văn bản.
- Kỹ năng phân tích, cảm nhận: Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ, nghệ thuật đặc sắc của văn bản; cảm nhận được thông điệp, giá trị nội dung, nghệ thuật mà tác giả gửi gắm.
Ví dụ: Khi đọc câu thơ “Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù” (Việt Bắc – Tố Hữu) các em cần:
- Hiểu nghĩa từ ngữ: “Mưa nguồn, suối lũ” gợi sự dữ dội của thiên nhiên.
- Phân tích hình ảnh: Hình ảnh “mây mù” được nhân hóa, thể hiện sự nhớ thương, bịn rịn của người ở lại.
Rèn Luyện Kỹ Năng Làm Văn Nghị Luận
Kỹ năng làm văn nghị luận là yếu tố then chốt giúp bài thi của các em đạt điểm cao.
- Xây dựng dàn ý: Lập dàn ý chi tiết, logic, đảm bảo bố cục rõ ràng, mạch lạc cho bài viết.
- Kỹ năng lập luận: Trình bày luận điểm, luận cứ, dẫn chứng rõ ràng, thuyết phục.
- Kỹ năng diễn đạt: Sử dụng ngôn ngữ trong sáng, giàu hình ảnh, cảm xúc.
Ví dụ: Khi làm bài văn nghị luận về Tình yêu quê hương đất nước, các em cần:
- Lập luận điểm: Tình yêu quê hương đất nước là tình cảm thiêng liêng, cao quý.
- Dẫn chứng: Hình ảnh những người lính nơi biên cương, những người con xa xứ luôn hướng về Tổ Quốc.
- Sử dụng ngôn ngữ: Giàu cảm xúc, hình ảnh, sử dụng các biện pháp tu từ để bài viết thêm sinh động.
Luyện Tập Thường Xuyên Và Tham Khảo Các Bài Văn Mẫu
“Luyện tập đều đặn” chính là chìa khóa giúp các em thành thạo các kỹ năng làm bài thi Văn. Hãy thường xuyên:
- Luyện tập các dạng bài tập đọc hiểu và làm văn: Rèn luyện kỹ năng phân tích, cảm nhận văn bản, kỹ năng làm văn nghị luận.
- Tham khảo các bài văn mẫu: Học hỏi cách triển khai ý, cách sử dụng ngôn ngữ, cách diễn đạt của những bài văn hay.
Kết Luận
Để đạt được kết quả cao trong kỳ thi môn Ngữ Văn, ngoài việc nắm vững kiến thức, các em cần không ngừng rèn luyện những kỹ năng cần có để làm tốt bài thi Văn như: kỹ năng đọc hiểu, kỹ năng làm văn nghị luận, kỹ năng quản lý thời gian,… Bên cạnh đó, việc giữ tâm lý thoải mái, tự tin trong phòng thi cũng vô cùng quan trọng.
Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích cho các em. Chúc các em ôn thi hiệu quả và đạt kết quả tốt trong kỳ thi sắp tới!