“Văn học là nhân học”, câu nói của M.Gorki đã khẳng định vị trí, vai trò của văn học đối với con người. Học Văn là cả một quá trình rèn luyện tư duy, trau dồi tâm hồn. Tuy nhiên, không ít bạn học sinh e ngại mỗi khi đến giờ kiểm tra, bởi Văn học là môn học đòi hỏi sự cảm nhận và diễn đạt tinh tế. Vậy làm thế nào để tự tin bước vào phòng thi và đạt được kết quả cao? Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng nhau “vén màn bí mật”, tìm hiểu những lỗi thường gặp khi làm bài thi Văn và cách khắc phục nhé!
I. Lỗi về kỹ năng đọc hiểu văn bản:
1. Đọc không kỹ văn bản:
Nhiều bạn chủ quan, đọc lướt văn bản hoặc chỉ đọc phần dịch nghĩa, dẫn đến việc nắm thông tin chưa đầy đủ, thiếu chính xác, từ đó ảnh hưởng đến việc trả lời các câu hỏi.
Ví dụ:
Trong bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh, có câu:
“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se”
Nếu đọc lướt, các em sẽ dễ nhầm sang “hương cốm”, bởi trong thơ ca, hương cốm thường đi liền với mùa thu.
Cách khắc phục:
- Trước khi làm bài, cần đọc kỹ văn bản ít nhất 2 lần.
- Lần 1: Đọc để nắm nội dung khái quát.
- Lần 2: Đọc kỹ từng câu, từng chữ, chú ý đến các chi tiết, hình ảnh, biện pháp tu từ…
2. Xác định sai yêu cầu của đề bài:
Đây là lỗi sai nghiêm trọng dẫn đến việc lạc đề, không đạt được mục tiêu mà đề bài yêu cầu.
Ví dụ:
Đề bài yêu cầu phân tích hình tượng nhân vật người lính trong tác phẩm “Đồng chí” của Chính Hữu. Nhiều bạn lại phân tích lan man sang các khía cạnh khác như tình đồng chí, đồng đội, vẻ đẹp của người lính…
Cách khắc phục:
- Gạch chân những từ khóa quan trọng trong đề bài.
- Xác định rõ thể loại văn bản (thơ, truyện, kịch…), nội dung chính, yêu cầu cụ thể của đề bài.
3. Diễn đạt thiếu logic, mạch lạc:
Lỗi diễn đạt là lỗi thường gặp của các em học sinh. Nhiều bạn có ý tưởng tốt nhưng lại diễn đạt lủng củng, thiếu logic, khiến giám khảo khó hiểu.
Ví dụ:
Khi phân tích khổ thơ:
“Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính”
( Bài thơ ” Đồng chí”- Chính Hữu)
Học sinh A viết: “Hình ảnh “ruộng nương”, “gian nhà”, “giếng nước gốc đa” cho thấy người lính rất yêu quê hương, đất nước.”
Câu trả lời trên chưa đủ thuyết phục, bởi lẽ học sinh chưa chỉ ra được mối liên hệ giữa hình ảnh thơ và tình cảm của người lính.
Cách khắc phục:
- Rèn luyện kỹ năng viết đoạn văn, bài văn ngắn gọn, súc tích.
- Trình bày ý mạch lạc, logic, sử dụng từ ngữ chính xác, giàu hình ảnh.
- Luyện tập thường xuyên với nhiều dạng đề khác nhau.
II. Lỗi về kiến thức và kỹ năng làm văn:
1. Hiểu sai, hiểu chưa đầy đủ về tác giả, tác phẩm:
Mỗi tác phẩm văn học đều gắn liền với hoàn cảnh ra đời, phong cách sáng tác của tác giả. Việc nắm vững kiến thức về tác giả, tác phẩm sẽ giúp các em có cái nhìn sâu sắc hơn về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.
Ví dụ:
Khi phân tích bài thơ “Việt Bắc” của Tố Hữu, một số bạn lại khẳng định đây là tác phẩm được viết trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, dẫn đến việc phân tích nội dung bị lệch lạc.
Cách khắc phục:
- Ôn tập kỹ kiến thức về tác giả, tác phẩm, chú ý đến hoàn cảnh ra đời, phong cách nghệ thuật, những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật.
2. Lạm dụng văn mẫu, sao chép trên mạng:
Đây là lỗi rất nghiêm trọng, thể hiện thái độ học tập thiếu trung thực. Hơn nữa, việc lạm dụng văn mẫu sẽ khiến các em tư duy thụ động, thiếu sáng tạo.
Cách khắc phục:
- Nên tham khảo văn mẫu như một cách để học hỏi thêm về cách diễn đạt, cách triển khai ý…
- Quan trọng nhất là phải tự mình rèn luyện kỹ năng viết, cách diễn đạt ý tưởng bằng ngôn ngữ của chính mình.
3. Thiếu cảm xúc chân thực:
Văn học là môn học của tâm hồn. Do vậy, bài làm cần thể hiện được cảm xúc chân thực của người viết.
Ví dụ:
Khi phân tích bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải, em cần thể hiện được sự đồng cảm với khát vọng cống hiến cho đời của nhà thơ.
Cách khắc phục:
- Cần có sự đồng cảm sâu sắc với tác phẩm.
- Nên sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc khi viết.
III. Một số lỗi thường gặp khác:
1. Quên hoặc viết sai chính tả:
2. Trình bày bài viết cẩu thả, thiếu thẩm mỹ.
3. Không quản lý thời gian làm bài hiệu quả.
4. Thiếu tự tin khi bước vào phòng thi.
=> Cách khắc phục:
- Rèn luyện thói quen cẩn thận, tỉ mỉ khi làm bài, chú ý viết đúng chính tả, ngữ pháp.
- Trình bày bài viết sạch sẽ, rõ ràng, nắn nót.
- Luyện tập thường xuyên với nhiều đề thi thử để tự tin hơn khi bước vào phòng thi.
Kết luận
Trên đây là những lỗi thường gặp khi làm bài thi Văn. Hy vọng bài viết này sẽ giúp các em nhận ra những thiếu sót của bản thân và có hướng khắc phục hiệu quả để đạt kết quả cao trong các kỳ thi sắp tới.
Các em có muốn chia sẻ những khó khăn của bản thân khi học Văn hoặc những mẹo làm bài thi hiệu quả? Hãy để lại bình luận bên dưới để chúng ta cùng trao đổi nhé!